بررسی علل عدم ازدواج حضرت معصومه (س) و خواهرانشان

ایسنا/قم پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع به بررسی علل عدم ازدواج حضرت معصومه (س) پرداخت.

حضرت فاطمه معصومه(س) از جمله بانوان بزرگ تشیع هستند که در علم و تقوا و پاسخ به پرسش‌های مراجعان به مقامی رسید که مدال افتخار "فداها ابوها" را از امام موسی کاظم (ع) دریافت کرده بودند. حضرت معصومه (س) با نامه امام رضا (ع) از مدینه به سمت خراسان حرکت کردند که در مسیر ساوه توسط دشمنان مسموم شدند به همین خاطر در روز ۲۳ ربیع الاوّل وارد قم شد و ۱۷ روز بعد در سن ۲۸ سالگی رحلت کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابر گزارش‌های تاریخی حضرت معصومه (س) هیچ ازدواج نکردند و این در حالی است که در دین اسلام به امر ازدواج تأکید فراوان شده و همواره عزب بودن و مجرد زندگی کردن به شدّت نکوهش شده است؛ برای بررسی چرایی عدم ازدواج حضرت معصومه (س) به گفت‌وگو با کارشناس تاریخ اهل بیت (س) پرداختیم:

حجت الاسلام و المسلمین  صادقی، پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع، در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با چرایی تجرد حضرت معصومه (س) و دیگر خواهرانشان عنوان کرد: واقعیت این است که مسئله به طور دقیق برای ما روشن نیست؛ اطلاعاتی که ما داریم اجمالی و احتمالی است و به هر حال بیش از ۱۳۰۰ سال از واقعه گذشته و شرایط آن زمان برای ما چندان روشن نیست تا بتوان اظهار نظر کرد و فقط روایات و گزارش‌هایی در دست هست که می‌توان عدم ازدواج برخی دختران امام هفتم را از آن فهمید ولی دلایل آن تنها احتمالاتی است که بیان می‌شود؛ حال چقدر درست باشد نمی‌دانیم.

وی با بیان اینکه دلیل کفو نداشتن که در کتاب تاریخ قم آمده نمی‌تواند درست باشد چون دیگر دختران ائمه با افرادی که هم‌شأن آنان نبودند ازدواج کرده‌اند، گفت: احتمال قوی‌تری که به نظر می‌رسد و علمی‌تر از بقیه فرضیه‌ها است وصیتی از امام کاظم(ع) است که منشأ آن گزارشی از یعقوبی مورخ است و روایات منابع حدیثی مانند کتاب کافی آن را تأیید می‌کند.

وی ادامه داد: بنا به این وصیت امام کاظم(ع) ازدواج دخترانش را به فرزندش امام رضا (ع) واگذار کرده و فرموده غیر از امام رضا(ع) کسی حق دخالت در امر ازدواج آنان را ندارد، بعد هم فرموده هر یک از دختران شوهر کنند، حق بازگشت یا استفاده از اموال او را ندارند.

وی در رابطه با چرا این وصیت امام موسی کاظم (ع) بیان کرد: همانطور که عرض شد واقع مطلب بر ما روشن نیست و اتفاقاً این از ابهام‌هایی است که اظهارنظر درباره آن مشکل است. به لحاظ فضای تاریخی که برای تحلیل یک واقعه اهمیت دارد، ما چیزی از جزئیات آن شرایط نمی‌دانیم و این روایات هم نمی‌تواند دقیقاً فضا را برای ما روشن کند بنابراین نمی‌توان اظهار نظر قطعی کرد و هر چه گفته شود احتمالات و فرضیه‌هایی بیش نیست.

پژوهشگر اهل بیت (ع) افزود: آنچه روشن است اینکه امام معصوم است و دستور و تشخیص او بر اساس حکمتی بوده است ضمن اینکه بنا به این روایت، امام بر خلاف سنت نبوی که یک امر فطری و نیاز انسان‌ها به همسر است، وصیت نکرد و نفرمود ازدواج نکنند بلکه اختیار را به دست امام رضا(ع) ‌ داد و همچنین فرموده اگر ازدواج کردند به آن امکاناتی که امام در اختیار دختران مجردش گذاشته بازگشت نخواهند داشت.

وی درباره با نظر برخی از کارشناسان که مسأله اختناق را دلیل این عدم ازدواج بیان کرده‌اند، گفت: این مسأله هم دلیل و معنا ندارد و چنین فرضیه‌هایی با توجه به ازدواج‌های علویان با افراد مختلف نمی‌تواند به لحاظ تاریخی اثبات شود و با گزارش‌ها تناسبی ندارد.

حجت الاسلام و المسلمین صادقی در رابطه با تناقض این عدم ازدواج با سنت رسول الله (ص) بیان کرد: اولاً این باید روشن باشد که آنچه گفته می‌شود ازدواج سنت است به معنای آن نیست که اگر کسی در عمرش ازدواج نکرد گناه کرده و حرامی مرتکب شده است؛ این مسأله از نظر حکم فقهی مشروط است به شرایط افراد و نیاز آنها که حتی ممکن است در شرایطی برای فردی واجب هم بشود و وابسته به شرایط است.

وی ادامه داد: اگر ثابت شود مثلاً امام دستوری در این باره داده (که البته گفته شد چنین چیزی مشخص نیست) آن موقع بنا به شرایط ممکن است بگوییم استحباب برداشته شده است؛ بنابراین نباید کسی خودش را با آن وضعیت مقایسه کند و هر دختر و پسری باید شرایط خودش را بسنجد و اینکه به طور کلی نیاز انسان باید پاسخ داده شود و مهم‌تر اینکه به گناه نیفتد.

این نویسنده اضافه کرد: هر چند ما تمایل داریم که رفتار معصومان یا فرزندان ایشان را الگو قرار دهیم و از سیره آنان احکامی را استخراج و استفاده کنیم ولی فقه ما در موارد بسیاری چنین اجازه‌ای نمی‌دهد و فقها احکام را از روایات قطعی و سخنان پیامبر (ص) و ائمه (ع) اخذ می‌کنند؛ یعنی اگر پیامبر یا امام کاری را انجام داده باشد از نظر فقه حداکثر می‌تواند جواز را نشان دهد یا اگر کاری را انجام نداده باشند نمی‌توان از آن حکم قطعی استخراج کرد و مثلاً گفت مکروه یا نادرست است.

وی یادآور شد: عمل معصوم حجت شرعی است و از آن احکام استخراج می‌شود و از عمل فرزندان، نزدیکان یا یکی از منسوبان ایشان این حجیت را ندارد و نمی‌شود از این کار دختر یا دختران امام به عنوان حکم شرعی استفاده کرد یا بگوییم امام اجازه ازدواج نداده پس چنین و چنان است چون اولاً گفتیم که این از نظر تاریخی مشخص نیست و ثانیاً علت و شرایط خاص آن بر ما پوشیده است ضمن اینکه آن حضرت بر انجام ازدواج فرزندانش تأکید می‌کند و بنا به برخی گزارش‌ها بعضی از آنها ازدواج هم کرده‌اند.

نقش مادری تضادی با فعالیت‌های اجتماعی مادران ندارد

پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع عنوان کرد: به نظرم فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و... با نقش مادری و تربیتی سازگار است و هیچ منافاتی ندارد و آنچه گفته می‌شود و صحیح هم هست نقش دائمی و زمان‌بر است نه فعالیت‌های مقطعی که اسلام با آن مخالفتی ندارد و بلکه تشویق هم کرده و در سیره معصومین ما هم اتفاق افتاده است.

وی بیان کرد: فعالیت‌های اجتماعی زنان اهل‌بیت یا زنان صحابی و پیروان راستین ایشان، هیچ‌گاه به معنای این نیست که از وظیفه اصلی یعنی تربیت فرزند و به سعادت رساندن انسان‌ها که مهم‌ترین و ارزشمندترین نقش و وظیفه زن است، دور شده باشند یا از آن مانده باشند. مگر چقدر آن فعالیت‌ها زمان برده است؟

حجت الاسلام و المسلمین صادقی ادامه داد: حضرت زهرا(س) در جنگی همراه پدرش شرکت کرده و پس از چند روز برگشته است یا حضرت زینب (س) چند ماهی در سفر کربلا همراه برادر بوده و انجام وظیفه کرده و به موطن خود برگشته اینطور نبوده که مثل برخی زنان امروزی هر روز از صبح در اداره یا محل کار حاضر شوند و به کلی از خانه و زندگی و تربیت فرزند دور بوده باشند به طوری که لازم باشد بچه‌ها را به مربی یا پرستار یا مهد کودک بسپارند که این خیلی مسأله مهمی است و نقش مادری را از بین برده و زن گاهی به منزله ابزار شده و از مقام و جایگاه ارزشمند و تأثیرگذار خود به امور اقتصادی و آنچه مرد باید در آن فعالیت کند راه یافته است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: حرم حضرت معصومه س ازدواج زندگی مجردی استانی فرهنگی و هنری حضرت معصومه عدم ازدواج فعالیت ها امام رضا گزارش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۷۳۵۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برنامه های دهه کرامت حرم حضرت فاطمه معصومه (س) تشریح شد

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین سید احمد مشرف ظهر یکشنبه در نشست خبری برنامه های دهه کرامت در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها گفت: شعاری که برای دهه کرامت امسال انتخاب شده «با شما سربلندیم» است.

معاون فرهنگی حرم بانوی کرامت گفت: به مناسبت میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها که به نام روز دختر نامگذاری شده است، ستاد ملی تکریم دختران در این آستان مقدس تشکیل شد که پایگاهی برای فعالان فرهنگی و اجتماعی حوزه دختران و خواهران باشد.

وی با بیان اینکه مراسم افتتاحیه دهه کرامت با خطبه خوانی خادمان در روز ۲۰ اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد گفت: آیت الله محمدی گلپایگانی در دین مراسم سخنرانی خواهد کرد و مجید تال از شاعران آیینی استان قم شعرخوانی و حاج عباس حیدرزاده نیز به مولودی خوانی خواهد پرداخت.

حجت الاسلام مشرف ادامه داد: مراسم جشن میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها با سخنرانی آیت الله میرباقری و مداحی سید مجید بنی فاطمه در شبستان امام خمینی (ره) حرم مطهر برگزار خواهد شد.

وی اضافه کرد: مراسم دعای ندبه این هفته نیز با سخنرانی حجت الاسلام رفیعی و با نوای حاج محمد رضا طاهری و حسین طاهری در حرم بانوی کرامت برگزار می‌شود.

معاون فرهنگی حرم بانوی کرامت عنوان کرد: اجتماع ۵ هزار نفری دختران دختر عصر روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ماه در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها با سخنرانی حجت الاسلام پناهیان و مداحی حاج سعید حدادیان و شعرخوانی سید حمیدرضا برقعی برگزار می شود.

وی گفت: خادمان حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها در قالب کاروان سفیران کریمه در ۲۵ شهر کشور و ۲۹ کشور حضور خواهند یافت تا ابعاد شخصیتی بانوی کرامت را به دیگران بشناسانند.

حجت الاسلام مشرف همچنین بیان کرد: جشن های دهه کرامت در بیش از ۲۰۰ نقطه سراسر دنیا برپا خواهد شد.

وی در ادامه اجتماع خواهران طلبه، برگزاری جشن تکلیف دختران، نشست های علمی با موضوع شناخت حضرت معصومه سلام الله علیها، برگزاری محافل قرآنی و برگزاری جشن هایی با حضور اقشار و اصناف مختلف کشور از جمله برنامه های دهه کرامت در حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها است.

کد خبر 6097568